Çin’e yasadışı veri transferi nedeniyle DeepSeek’in yasaklanması isteniyor

Çin merkezli yapay zeka şirketi DeepSeek, Avrupa’nın veri gizliliği yasalarını hiçe saydığı gerekçesiyle bir kez daha gündemde. Almanya’daki yetkililer, Apple ve Google’dan bu uygulamayı ülkedeki mağazalarından kaldırmalarını resmen talep etti.

Berlin Veri Koruma ve Bilgi Özgürlüğü Komiserliği tarafından yapılan açıklamaya göre, DeepSeek’in Alman kullanıcıların kişisel verilerini Çin’e izinsiz aktardığı tespit edildi. Özellikle mobil platformlarda hizmet veren çok işlevli yapay zeka sohbet botu, kullanıcıdan gelen metin girdilerinin yanı sıra sohbet kayıtları, yüklenen dosyalar, konum verileri ve cihaz bilgilerini topluyor. İddialara göre tüm bu veriler doğrudan Çin’e gönderiliyor.

Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) kapsamına göre, bir şirket Avrupa vatandaşlarına ait kişisel verileri işliyorsa ya Avrupa içinde yasal bir temsilci bulundurmalı ya da en az GDPR seviyesinde veri güvenliği sağlayacağını taahhüt etmelidir. DeepSeek ise bugüne kadar bunların hiçbirini yapmadı.

Alman yetkililer, şirketi Mayıs ayında kurallara uyması yönünde uyardı ancak DeepSeek’ten herhangi bir yanıt gelmedi. Bu durumun üzerine Almanya Veri Koruma Komiseri Meike Kamp, Apple ve Google’a resmi bir rapor sunarak uygulamanın mağazalardan kaldırılmasını talep etti. Her iki teknoloji devinin de bu çağrıya “gecikmeden” karşılık vermesi bekleniyor.

Meike Kamp, DeepSeek’in kullanıcı verilerini işleme yönteminin tamamen yasa dışı olduğunu vurgularken, Çin’de veri gizliliği konusunda yeterli şeffaflığın ve yasal güvencelerin bulunmadığını belirtti. Çinli teknoloji firmalarının topladıkları verilere hükümetin sınırsız erişimi olduğu yönündeki yaygın endişeler, bu tarz uygulamaların Avrupa’da faaliyet göstermesini zorlaştırıyor.

2023’te piyasaya sürüldüğünden bu yana DeepSeek, ABD ve Avrupa’da çok sayıda etik ve hukuki tartışmanın merkezinde yer aldı. Şirket, şeffaflıktan uzak tutumu, fikri mülkiyet ihlalleri ve ChatGPT gibi Batı merkezli modelleri yasa dışı kullanmakla suçlanmıştı. Kamuoyundaki bu olumsuz algıyı kırmak için son dönemde bazı yapay zeka modellerini açık kaynaklı olarak paylaşmaya başlamış olsa da, regülatörlerin güvenini kazanabilmiş değil.

Eğer Google ve Apple, Almanya’nın talebine olumlu yanıt verirse, DeepSeek Avrupa pazarında ciddi bir darbe alabilir ve diğer ülkeler de bu talebin peşinden gidebilir.